Trong khoảng mấy năm gần đây, chương trình học STEM đang dần trở nên gần gũi hơn ở Việt Nam. Vậy giáo dục STEM là gì, các điểm mạnh và hạn chế của chương trình dạy học STEM ra sao.
STEM là gì
Hiện nay đặc biệt trong bối cảnh đất nước đang đi theo hướng “cách mạng 4.0”, thì STEM đang dần trở thành một xu hướng. Thì STEM là một chương trình giảng dạy, dựa trên việc trang bị cho các em học sinh những kiến thức, kĩ năng về khoa học, công nghệ, kỹ thuật, khoa học và toán học theo cách kết hợp tất cả các kiến thức và kỹ năng ở các môn trên. STEM kết hợp chúng thành một mô hình theo dạng học tập gắn gắn kết trên các ứng dụng thực tế.
Các học sinh VAS sử dụng công nghệ
Qua đó, chương trình học STEM đào tạo những kỹ năng và kiến thức để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay. Có thể thấy chương trình học STEM dưới góc nhìn phát triển năng lực của người học. Các yếu tố trong STEM nhằm tạo ra năng lực kỹ thuật cho người học thể hiện qua các khả năng giải quyết tình huống trong thực tế.
Có thể nói một cách đơn giản là học sinh có thể trang bị các năng lực thì sẽ có năng lực sản xuất và biết được quy trình để làm ra nó. Học sinh phải có năng lực của người học từ đó có thể rút kết ra được những kinh nghiệm cho bản thân và có cách giải quyết riêng cho mỗi cá nhân.
Sự thẩm thấu các kiến thức dựa trên việc thấu hiểu lý thuyết, biết cách vận dụng, khả năng tư duy, sáng tạo chính là định hướng mà giáo dục đang hướng đến và cần tiếp cận, nhưng phương thức dạy học STEM là không hề dễ dàng ngay cả đối với thế giới chứ không chỉ riêng trong điều kiện về giáo dục, kinh tế, cơ sở vật chất trong điều kiện hiện nay của chúng ta
Nhược điểm của STEM
Điều đầu tiên có thể nói đến đó chính là việc khai thác và áp dụng những điểm mạnh của giáo dục STEM là một việc có lợi và cực kì cần thiết đối với ngành giáo dục phổ thông của chúng ta. Nhưng trong bối cảnh đó thì thực tế Việt Nam, là một trong số những nước có trình độ và năng lực của đội ngũ quản lý của giáo viên, cơ sở vật chất của các nhà trường, điều kiện của các nhà trường, cũng như kinh tế và xã hội trương đối thấp từ đó việc áp dụng chương trình học STEM lại trở nên cực kì khó khăn và không hề đơn giản. Bên cạnh đó phương pháp STEM còn không có bất kỳ tiêu chuẩn cụ thể rõ ràng nào về việc học sinh cần học những gì, giáo viên có trình độ như thế nào.
Một tiết học nghệ thuật của các em VAS
Thứ hai, vấn đề kết hợp và phát triển năng lực giải quyết vấn đề gắn với thực tiễn là những là vấn đề rất khó đối với giáo viên đặc biệt là ở các trường công lập hiện nay. Tuy được nhắc tới rất nhiều trong một số năm gần đây. Tuy nhiên trên thực tế diễn ra lại không được như mong muốn. Qua đó ta có thể thấy việc học chương trình STEM mới chỉ có thể thực hiện tại các trường quốc tế tiêu biểu như trường Quốc tế Việt Úc nơi có truyền thống lâu đời trong việc dạy và học, nơi có thể kết hợp giữa việc học và thực hành cũng như vận dụng vào các tình huống mà nhà trường đã đề ra cho các em học sinh. Còn đối với các trường học công lập thì nó chỉ mới chỉ được thực hiện thông qua các cuộc thi đề án.
Thứ ba, chưa nói đến việc đánh giá kiểm tra, thi cử cũng cần phải tương thích với những tư tưởng của việc dạy chương trình học STEM. Tuy vậy thì ngày nay việc suy nghĩ thi gì học nấy lại chính là rào cản trong việc đưa chương trình học STEM vào các cấp bậc phổ thông hiện nay.
Thứ tư, việc trẻ em học STEM quá muộn đối với các môn khoa học, công nghệ và toán học sẽ giúp các em khó có thể phát triển niềm đam mê. Vì vậy chúng ta cần phải cho trẻ học càng sớm càng tốt, như những trường quốc tế đại diện là trường Dân lập Quốc tế Việt Úc đã áp dụng vào ngay khi các bé chỉ đang đi học mẫu giáo. Tuy vậy ở các trường công lập thì việc học chương trình STEM chỉ mới thực sự được đưa vào ở bậc trung học và ở độ tuổi này thì có thể nói là quá muộn, tạo nên việc quá tải và mất hứng thú trong việc học.
Học sinh trường Quốc tế Việt Úc TP.HCM tham quan Đại học Bách Khoa
Cuối cùng, STEM không thể sửa chữa một hệ thống giáo dục hỏng hóc, khi mà ở các nước phát triển, thì họ sẽ có một hệ thống giáo dục tuyệt vời, được chọn và đào tạo bài bản , bên cạnh đó các giáo viên còn là những người có chuyên môn cao và có bằng Thạc sĩ. Trong khi đó ở một số quốc gia có nền giáo dục không thực sự tốt, thì việc vị trí giảng dạy bởi một giáo viên không có năng lực chuyên môn cao là chuyện hết sức bình thường
Qua đó, có thể thấy việc áp dụng chương trình học STEM ở các trường công lập không phải là một chuyên đơn giản vì nó đòi hỏi phải có sự kết hợp từ Bộ giáo dục, phía nhà trường và các cấp, thậm chí nó còn đến từ phía người học, cách họ tiếp nhận. Tuy vậy thì nó lại rất phù hợp với các trường quốc tế điển hình như Quốc tế Việt Úc nơi cơ sở vật chất, chương trình đào tạo, và chất lượng giáo viên có kinh nghiệm cao, tuy nhiên mức học phí lại không hề thấp và không phải ai cũng có thể chi trả để có thể được học.
>>>Xem thêm: VAS trang bị kỹ năng về khoa học – công nghệ cho học sinh